Zakład Analiz Strukturalnych został powołany 1 października 1969 roku (15.06.1969 rok) wraz z reorganizacją struktury Uczelni, polegającej na utworzeniu na poszczególnych Wydziałach w miejsce Katedr, Instytutów z Zakładami. Stanowisko kierownika zakładu objął wówczas doc. dr inż. Karol Przybyłowicz, a na potrzeby Zakładu wyremontowane zostały pomieszczenia na parterze paw. B–5, po prawej stronie korytarza. Były to dawne pomieszczenia mieszkalne, adoptowane na potrzeby laboratoryjno–administracyjne. Zakład Analiz Strukturalnych miał być jednostka usługową dla innych Zakładów Instytutu Metalurgii, a także Huty im. Lenina, Instytutu Odlewnictwa i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wyposażenie Zakładu miały stanowić urządzenia, już sprowadzone na AGH: mikroanalizator rentgenowski Cameca MS46, dyfraktometr rentgenowski DRON–1, z przystawkami nisko- i wysokotemperaturowymi oraz kamerą niskokątową KRM–1 i transmisyjny mikroskop elektronowy.
W okresie organizacji Zakładu, wiosną 1969 roku, propozycje odbycia stażu asystenckiego otrzymali dyplomanci specjalności Metaloznawstwo i Obróbka Cieplna: mgr inż. Barbara Kastner, mgr inż. Jan Kusiński oraz mgr inż. Ireneusz Suliga, którzy kończyli wówczas 11–semestralne studia. Staż asystencki rozpoczęli 1 kwietnia 1969 roku, pozostając początkowo w pomieszczeniach Zakładu Metaloznawstwa i Obróbki Cieplnej. Decyzją kierownika Zakładu mgr B. Kastner miała zają się organizacją pracowni rentgenowskiej, mgr J. Kusiński – pracowni mikroanalizy, a mgr I. Suliga – pracowni mikroskopii elektronowej. W związku z unikalnością techniki mikroanalizy rentgenowskiej mgr J. Kusiński został skierowany na pół roczny staż do IMŻ w Gliwicach, do pracowni mikroanalizy doc. Edwarda Barszcza. Po zakończeniu stażu odeszła z Zakładu mgr inż. B. Kastner, podejmując pracę w Zakładach Mechanicznych BUMAR – Łabędy, natomiast mgr J. Kusiński i mgr I. Suliga zostali zatrudnieni na stanowiskach pracowników naukowo–technicznych. W kwietniu 1970 roku rozpoczęto montaż mikroanalizatora rentgenowskiego CAMECA MS46, a w maju dyfraktometru rentgenowskiego DRON-1. Pracownię mikroanalizy organizował mgr J. Kusiński, a pracownię rentgenowską mgr I. Suliga (pracownia mikroskopii elektronowej nie została zorganizowana, a mikroskop Tesla został przekazany do Zakładu MOC). Zakład dysponował już podstawowym wyposażeniem biurowym i laboratoryjnym. Zatrudniony był elektronik mgr inż. Piotr Bolechala, fotograf – kreślarz p. Andrzej Janas – jednocześnie stażysta w pracowni mikroanalizy rentgenowskiej i laborant p. Krzysztof Malski. Podczas montażu mikroanalizatora zaproszona została do Zakładu dr inż. Stanisława Jasieńska, z Zakładu Wielkopiecownictwa, biegle władająca jęz. francuskim, by ułatwić kontakt z monterem z Cameca. Skutkowało to przeniesieniem dr S. Jasieńskiej do Zakładu, na stanowisko adiunkta. Wraz z panią dr Jasińską do Zakładu przeszedł jej dyplomant mgr inż. Maciej Kołodziejczyk. Wkrótce uformowały się dwa zespoły badawcze: mikroanalizy i analiz dyfrakcyjnych, kontynuowane były prace nad dyfuzją graniczną (mgr inż. Ewa Sińczak) i odkształcaniem bikryształów (mgr I. Suliga). Wątek badań dyfuzyjnych poszerzono o problematykę homogenizacji stali łożyskowych (mgr J. Kusiński). Od 1 października 1970 roku stanowisko asystenta objął mgr I. Suliga, a od 1 marca 1971 – mgr inż. Jan Kusiński. Do Zakładu przyjmowani byli kolejni stażyści – mgr inż. Ewa Sińczak, mgr inż. Eleonora Urbaniec, pracownicy naukowo – techniczni – mgr Danuta Tomkowicz (pracownia rentgenowska). Z Zakładu Chemii Fizycznej do zespołu dr Jasieńskiej przeszła wraz urządzeniem (termowaga) pani dr Jadwiga Orewczyk. Zakład zajmował już pomieszczenia po lewej i prawej stronie końca korytarza parteru B–5. Funkcjonowały pracownie, sekretariat, ciemnia fotograficzna, laboratorium. Zajęcia dydaktyczne wykonywano w Zakładzie Metaloznawstwa i Obróbki Cieplnej, podejmując równocześnie własne, z zakresu metod badawczych. Stałym konsultantem pracowni mikroanalizy był doc. Edward Barszcz z IMŻ.
Pierwszą habilitację zrobił w 1977 roku doc. Karol Przybyłowicz, a pierwszy doktorat – mgr inż. Barbara Kastner, stażystka z lat 1969/70. W lipcu 1980 roku Zakład objął pomieszczenia na VIII piętrze nowo wybudowanego paw. B–5. Przeniesiono tam pracownię rentgenowską, ciemnię, pracownię mikroskopową, sekretariat i gabinet kierownika Zakładu. W 1988 roku zakład był organizatorem XXII Kongresu Mikroanalizy i Optyki Rentgenowskiej. W … 1991 roku w wyniku wyborów stanowisko Kierownika Zakładu objęła prof. dr hab. inż. Stanisława Jasińska.
W 1993 roku w związku z rozszerzeniem prac Zakład Analiz Strukturalnych zmienił nazwę na Zakład Inżynierii i Analiz Materiałów. 15 kwietnia 1998 roku zmarła prof. Stanisława Jasińska, a stanowisko Kierownika objął prof. dr hab. inż. Jan Kusiński. W wyniku reorganizacji Uczelni 2007 w miejsce zakładu powołano Katedrę Inżynierii Powierzchni i Analiz Materiałów. Z dniem 1 listopada 2012 Kierownikiem Katedry został prof. dr hab. inż. Stanisław Dymek. Obecnie Katedra liczy 26 osób, w tym 14 pracowników naukowo – dydaktycznych, 2 pracowników administracyjnych, 2 pracowników technicznych i 8 doktorantów.
Składamy serdeczne podziękowania mgr inż. Agnieszce Uniwersał, dr inż. Ireneuszowi Sulidze oraz prof. dr hab. inż. Janowi Kusińskiemu za pomoc przy tworzeniu historii KIPiAM.